Inleiding tot de persoon en het werk van j.’P alias
Inleiding tot de persoon en het werk van j.’P alias
Door Jozef van Rossum, bij de opening van de tentoonstelling ‘boeKKenwerK’ van Jos Deuss en j.’P alias bij walgenbach art & books
Rotterdam, 5 februari 2023
Ik ben zeer vereerd dat ik dit openingswoordje mag verrichten bij het werk van Jos, of wel j.’P alias, in de tentoonstelling boeKKenwerK.
Maar eerst wil ik wat rugtitels noemen die op mijn plank bleven liggen na het schrijven van dit praatje, die rugtitels behandel ik verder niet.
een tuner vergrendelen
een getijdenboek kopen
de statenbijbel in de kachel
boeken zijn niks waard
achter gaas die boeken!
de boekenwurm en het boekenbal
Lambert Oliemeulen
Joseph Hagen
Als eerste heb ik de uitnodiging bestudeerd en daar zie ik een foto van een stapel boeken op een weegschaal en die stapel blijkt van enorm gewicht.
Dat zou een pleidooi kunnen zijn voor het e-book.
Verschillende mensen ken ik die daar bij zweren, maar dat is informatie van een paar jaar geleden, of het nu nog zo is betwijfel ik.
Zelf heb ik ook veel boeken, het zwaarste boek dat ik heb, heb ik hier gekocht en het weegt 3,4 kg. Speciaal voor deze mededeling heb ik zwaardere weg gedaan, ik spreek dus de waarheid. Boeken over kunst zijn meestal de zwaarste en de onhandigste.
Onhandig van formaat vooral.
Er is zelfs een kunstenaar die het nodig vond om loden boeken te maken: Anselm Kiefer.
De uitnodiging ook toont een foto van een stapeltje dat ik interpreteer als het topje van de toren van Babel en dat is dan het topje van de spraakverwarring. Uit spraakverwarring komen ook hele mooie dingen: zo dacht een Japanner dat het liedje er was er eens een vrouw dit koekenbakken wou het Nederlandse volkslied was. maar ik dwaal af. We zijn niet in Japan maar in Nederland en ik wil u meenemen naar Dordrecht.
Jos en ik komen van dezelfde akademie en die is in Tilburg.
Jos is daar wel wat eerder geweest als ik, want hij stamt nog uit de tijd dat de directeur persoonlijk alles voor het zeggen had. Jos woonde in een boerderij tijdens zijn studietijd en toen hij na zijn studie als tekendocent (1 jaar lang) voor de klas kwam te staan werd hij door de directeur van onze akademie aangesproken. Die directeur vertelde hem dat nu Jos leraar was, hij niet meer in die boerderij mocht wonen: het was geen stijl, geen goed voorbeeld, een schande etcetera.
Jos volgde zijn advies op en is toen naar Dordrecht verhuisd. Maar hij hing ook zijn docentschap aan de wilgen om er zich als restaurator te vestigen. Of die directeur het daar mee eens zou zijn geweest valt niet meer te achterhalen.
In Dordrecht, in de Hofstraat op de begane grond heeft Jos zijn werkplaats.
Jos restaureert schilderijen in een kleine ruimte waar misschien wel
vijftig schilderijen staan, meestal negentiende eeuwse genrestukken en
portretten, een ruimte die ook een negentiende eeuws schildersatelier lijkt.
Eigenlijk heb ik de hele week aan die sfeervolle ruimte gedacht. Dat werd versterkt door het feit dat ik er mijn pet had laten liggen. De tijd heeft er zijn plaats, het verleden kijkt je letterlijk via portretten aan. Het huis van Jos en Geerten boven de werkplaats is overvol en spannend.
Het huis is nadrukkelijk IKEA-VRIJ, dat bevalt me ook zeer.
Jos heeft de Paljas als tweede natuur aangenomen.
Een comediant die graag op onderzoek uitgaat en die vooral zijn eigen wereld schept in het verborgene. In Pictura zoekt Jos dan ook vaak de kelder op of een verborgen ruimte achter de grote panelen van de tentoonstellingszaal. Hij zoekt er naar de kern van de aarde met zijn kernkijker. Bezoekers krijgen er een foto van.
Zijn wereld reikt ver: van het diepste van de aarde tot de boeken die je hier tentoongesteld ziet en waar zelfs de plakresten van verwijderde foto’s een niet te missen onderdeel kunnen zijn.
Ik heb een week geleden een deel van de hier getoonde verzameling gezien. Onvervreembare gebruiksvoorwerpen zijn het.
4 objecten 4 aanleidingen
1
Balmoral of de walm van Pall Mall
Zo is er het geurboek.
Je hoeft het maar open te ritsen en
je staat in de Bijenkorf van Rotterdam.
(Eindelijk kon R. zijn boeken over Indië kwijt, driehonderd euro voor alles.
Alleen: er kwam nog een telefoontje van de antiquaar: of de boeken ook rookvrij waren? R. opende de doos, pakte een boek en een walm van Pall Mall kwam hem tegemoet.
Hij was de sigaar.)
Pall Mall of Balmoral? vroeg de antiquaar.
Van de aankoop zie ik af.
2
Een wat ingewikkelder aanleiding voor buitenstaanders: Ik trof in die collectie 2 dots.
Een dot is een Direct Onedimensional Thing. Het schaart zich kunsthistorisch gezien onder het neopointilisme in de beeldhouwkunst: een kunststroming waarbij
drie dimensies zoveel mogelijk zijn teruggedrongen tot 1 punt.
3
De zoektocht naar UTOPIA, Nheeeeeh!
Architect Wijdeveld in de documentaire Plan The Impossible van Hank Onrust (1975)
Wijdeveld heeft het over zijn verblijf als jongeling in Londen en dat hij toen langs de Thames op zoek is gegaan naar Utopia. Mensen wezen hem de weg.
Hank Onrust: En heeft u het gevonden? Dat Utopia?
Nheeeeeh! antwoordt Wijdeveld. (Trouwens ik heb Hans gevraagd of hij hier een boek over Wijdeveld had, de catalogus van een tentoonstelling in het NAI en Hans antwoordde toen Nee, een heel kort nee en dat in contrast met de Nheeeeeh van Wijdeveld.
4
pistool pistool!
pistool wat pistool wie pistool waar pistool
Pistool pistool!
verdwenen…
En nU wil ik het woord pistool niet meer horen
want ik ben pacifist,
pas paljas pistool! nee dat woord dus niet
of ik schiet.
Tot slot:
Mag dat allemaal? Dat schrijven en tekenen in boeken?
Ongetwijfeld zijn er onder jullie die dat denken in een eerste reactie.
Mijn antwoord is: Ja, in je middelbare schoolagenda:
die mocht je volledig vermaken tot een persoonlijk boekwerk.
Maar verder: Nheeeeeh! schrijven en tekenen in boeken mag niemand.
behalve j.’P alias!