Rotterdam, 2023/22/10

Lieve Hulya,

Ik ben geen kunstkenner maar ik ken wel kunstenaars waaronder jou. We ontmoetten elkaar voor het eerst in 2004 in Xiamen, China waar jij een residentie deed en een prachtig grote sculptuur maakte in het kader van je project ‘Movement’, jouw onderzoek naar de beweging van water.
Hulya, kunstenaar, beeldhouwer, natuur als grote inspiratiebron, dieren- en plantenvormen, beweging van water, haar, huid, heldere vormen. Je houdt van groots, monumentaal maar ook zacht, rond, erotisch. Van inheemse culturen voor wie natuur de bron, vanzelfsprekend, is van spiritualiteit. Je hebt helden: Maria Callas, Carel Visser, Pino Pascali, Redmond O’Hanlon om er een paar te noemen. Je achtergrond Syrisch, een oma medicijn vrouw, via Adana (Turkije) naar Enschede gekomen. Je opleiding LTS, de Aki en Ateliers 63. Je bent lekker duidelijk, uitgesproken en gevoelig.
In China, Brazilië, Suriname en andere plekken, onderzocht je de beweging van water, wat zijn weerslag vond in sculptuur, foto, video, papier. In 2021 kwam corona en je kon niet meer op reis, het onderzoek ging door in je atelier. Enorme vellen papier op de grond, veel blauw, heel veel blauw, blauw in schakeringen. Het onderzoek bevindt zich niet alleen meer boven, maar inmiddels ook onder water. De beweging vindt zijn eigen weg. Wat ontstaat ligt niet altijd meer in jouw hand. Voorstellingen verschijnen buiten jouw om. Soms tot frustratie.
Die frustratie bracht jou dichter bij Jackson Pollock, ineens voelde jij hoe de fascinatie voor natuur en natuurkracht buiten controle kan zijn, zoals hij dat ook ervaren moet hebben. Hoe sterk ‘physical painting’ zijn eigen leven kan gaan leiden, ondanks jezelf. En toen moest er een hommage komen aan Jackson. Want jij betoont graag eer aan je inspiratiebronnen, aan met wie je je verwant voelt.
Als Jackson het over zijn werk en werken (werkwoord) heeft dan zegt hij “expressing feelings rather then illustrating them”. Jij zegt: “de tekening heeft een eigen leven en bepaalt zichzelf”. De Jackson tekeningen hebben een sterke relatie met je water tekeningen. Het werken op de grond, staand, zittend boven op het papier, zodat je bijna kunt verdwijnen in dat wat je maakt. Het blauw een verbinding, ook uit praktische overweging, de kleur had je nog staan. Intuïtief werken met vingers in de verf (geen kwast). De vellen liggen naast elkaar, het is filmisch. Werken in 2, 3, 4 lagen omdat de verf tussendoor moet drogen. In de flow blijven. Als je in de flow zit, ben je niet bezig met resultaat maar ontstaat het resultaat uit de beweging van de flow, altijd op muziek. En ook ‘een weten’ wanneer te stoppen, soms ga je te ver, en ook dat is een intuïtieve beslissing, een weten zonder redeneren. En dan werk je een tijd door, een week, een maand, een half jaar, en geleidelijk aan dringt zich een steeds sterker wordende besef op dat naast deze beroemde man een grote vrouw stond: Lee Krasner. Want Jackson was met Lee.

Lee en Jackson waren een kunstenaarsechtpaar dat elkaar wederzijds sterk beïnvloedde. Zij was 34 toen ze hem ontmoette en vier jaar ouder. Sinds haar 14e wist ze al dat ze kunstenaar wilde zijn. Ze groeide op in Brooklyn met Joods Russische ouders. Hij had een Iers Schotse achtergrond en was groot geworden in het dorp Cody vlak bij Yellowstone National Park.
Ze zijn 15 jaar samen en dan verongelukt Jackson in 1956 met zijn auto, dronken achter het stuur. Hoe tragisch ook, Lee is praktisch. De schuur waar hij werkte staat nu leeg en ze verhuist haar eigen spullen van haar kamertje in het woonhuis naar het grote atelier in de tuin. Ze neemt bezit van die ruimte en het betekent een nieuwe fase in haar werk. Ze gaat groot. Vijftien meter breed. Na Virginia Woolf’s ‘a room of one’s own’ laat het zien dat het niet alleen een eigen kamer is die telt maar dat ook de grootte van die kamer ertoe doet: size matters.
Lee was een echte colorist. Terwijl Lee zich steeds nadrukkelijker aan je voordoet herinner jij je werk van haar uit 1969: ‘primary series blue stone’ en ‘primary series pink stone’ dat lang geleden al diepe indruk op je maakte. Het blauw dat Lee heeft gebruikt is toevallig het blauw (water) van jouw tekeningen voor Jackson. En dus kies jij het roze als kleur voor de hommage aan Lee.
Als maker willen verdwijnen in het werk is een uitnodiging om ook als toeschouwer te verdwijnen in het werk. Deze tekeningen lijken 2D maar eigenlijk zijn ze dat niet. Je ziet en voelt dat het gemaakt is door een beeldhouwer. De afzonderlijke tekening als een 3D werk op zich, met draadwerk, een constructie, een ruimtelijk werk. En bij elkaar een complete installatie.

Olga Russel